گرفتن نفقه از پدرشوهر زمانی مطرح می‌شود که شوهر به هر دلیلی نفقه زن یا نفقه فرزند را پرداخت نکند.

در بین اعضای خانواده یک مرد افراد زیادی وجود دارند که واجب‌النفقه هستند. به بیان دیگر مرد باید به آنان نفقه پرداخت کند. این افراد شامل زن، فرزندان، پدر و مادر می‌شود. در بین این افراد پرداخت نفقه زن بیش از سایر افراد اهمیت دارد و در صورت عدم پرداخت نفقه یا ترک انفاق، زن می‌تواند از همسر خود شکایت کند و حتی از او طلاق بگیرد. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع دریافت نفقه از پدر شوهر می‌پردازیم.

شرایط گرفتن نفقه از پدر شوهر چیست؟

• اولین و مهم‌ترین عامل یا شرطی که پدرشوهر یا همان جد پدری را موظف به پرداخت نفقه می‌کند؛ توانایی مالی است. بر این اساس اگر پدرشوهر شرایط مالی مناسبی نداشته باشد نمی‌توان نفقه را از او طلب کرد.
• تنها برای فرزندانی می‌توان درخواست نفقه کرد که توانایی تامین مخارج زندگی خود را نداشته باشند یا کودک باشند.
• هرگاه دادگاه خانواده جدپدری را ملزم به پرداخت نفقه کند؛ این موضوع تنها شامل پرداخت نفقه در زمان آینده خواهد شد.

آیا پدرشوهر می‌تواند از پرداخت نفقه نوه خودداری کند؟

در صورت وجود شرایط مذکور و رای قطعی دادگاه، هیچ بهانه‌ای از سوی پدرشوهر برای خودداری از پرداخت نفقه وجود ندارد و در صورت امتناع او با وجود تمکن مالی حتی می‌توان شکایت کیفری تنظیم کرد. ممکن است در این حالت قاضی شش ماه تا دو سال حبس به عنوان مجازات تعیین کند. در قانون مجازات برای انواع جرایم مجازات‌های مختلفی بیان شده است برای مثال می‌توانید به مطلب رابطه نامشروع در خودرو چه مجازاتی دارد؟ مراجعه کنید.

گرفتن نفقه از پدر شوهر در صورت شاغل بودن مادر

بسیاری از بانوان شاغل به دلیل عدم اطلاع از قوانین، در صورت نبود یا فوت شوهر یا عدم استطاعت مالی وی، به دنبال گرفتن نفقه از پدرشوهر خود نمی‌روند و با درآمد خود هزینه‌های فرزندان را پرداخت می‌کنند.

درحالیکه طبق قانون در نبود شوهر یا عدم استطاعت مالی او پرداخت نفقه فرزندان با جد پدری یا همان پدرشوهر است. در نهایت اگر جدپدری تمکن مالی نداشت؛ پرداخت نفقه فرزندان برای مادر واجب می‌شود.

دریافت نفقه عروس از پدر شوهر

• هرگاه شوهر زنده اما فقیر باشد: پدر شوهر هیچ‌گونه تکلیفی در رابطه با پرداخت نفقه عروس ندارد. در حالت اعسار یا تنگدستی شوهر، زن نمی‌تواند از پدر شوهر خود نفقه خود را مطالبه کند. در این حالت یا باید تحمل کند و منتظر گشایش مالی همسر خود باشد یا اینکه از او طلاق بگیرد.
• شوهر زنده اما محجور باشد: زن در این حالت می‌تواند نفقه حال و گذشته خود را از اموال شوهر طلب کند. بر ولی یا قیم مرد واجب است که نفقه زن را از اموال او بپردازد.
• شوهر حی و حاضر است اما از پرداخت نفقه خودداری می‌کند: در این صورت می‌توان از طریق شکایت کیفری و حقوقی مرد را ملزم به پرداخت نفقه کرد اما پدرشوهر در این حالت نیز تکلیفی ندارد.
• نفقه زن بیوه: زن پس از فوت شوهر خود باید عده نگه دارد؛ یعنی اجازه ندارد با شخص دیگری ازدواج کند. در مدت عده وفات که چهار ماه و ده روز است؛ زن مستحق دریافت نفقه خواهد بود. اگر شوهر دارایی یا اموال داشته باشد نفقه زوجه از محل این دارایی‌ها قابل مطالبه است. در غیر این صورت نیز پدرشوهر یا خانواده شخص فوت شده باید در مدت عده نفقه عروس را پرداخت کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا ۳ طلاقه کردن زن در ایران امکان دارد؟  را مطالعه کنید.

انعقاد عقد نکاح دارای تبعات و آثار حقوقی و مالی و غیره است که از مهم‌ترین آثار مربوط به آن، می‌توان به پرداخت مهریه و نفقه و غیره اشاره کرد.

پرداخت مهریه و نفقه با توجه به شریعت اسلام بر مرد واجب است و این وجوب فقط برای عقد دائم وجود دارد. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع شرایط قسط بندی کردن نفقه می‌پردازیم.

نفقه چیست و چه مواردی را شامل می‌شود؟

با استناد به ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نفقه همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن را شامل می‌شود. این نیازها شامل مسکن، پوشاک، اثاثیه منزل و هزینه‌های درمان و خادم در صورت نیاز، است.

اعسار زوج از پرداخت نفقه به چه معناست؟

همان‌طور که پیش‌تر بیان شد پرداخت مهریه و نفقه وظیفه و تکلیف شوهر است. اما این پرسش پیش می‌آید که قانون مدنی برای کسی که توان مالی پرداخت نفقه و مهریه را نداشته باشد چه شرایطی را در نظر گرفته است؟

در پاسخ به این سوال لازم به ذکر است که اگر فقر و تنگدستی شوهر باعث شود تا نتواند نفقه همسرش را پرداخت کند، باید اعسار خود را به دادگاه ثابت کند و در غیراین‌صورت باید نفقه را پرداخت کند.

شایان توجه است که اعسار از ریشه عسر می‌آید و به معنای تنگدستی و ناتوانی مالی است. همچنین شخصی که توانایی مالی پرداخت نفقه را نداشته باشد معسر نامیده می‌شود.

بررسی شرایط قسط بندی کردن نفقه

درصورتی‌که شوهر واقعا شرایط پرداخت نفقه را نداشته باشد و اعسار وی ثابت شود، تقسیط ( قسط‌بندی) نفقه صورت می‌گیرد. مرد می‌تواند آن را در چند نوبت پرداخت نماید. اگر مرد مجددا از پرداخت نفقه امتناع ورزد، زن می‌تواند دوباره پیگیری و شکایت کرده و نفقه را درخواست کند.

بنابراین در رابطه با قسط‌بندی کردن نفقه با توجه به ماده ۲۷۷ قانون مدنی که به شرایط تقسیط نفقه پرداخته است، می‌توان بیان نمود که: زن توانایی مجبور نمودن مرد به قبول قسمتی از نفقه را ندارد اما قاضی با توجه به وضعیت مدیون می‌تواند مهلت عادلانه‌ برای پرداخت یا قرار اقساط را صادر کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا مرد حق دخالت در دارایی و درآمد همسرش‌ را دارد؟ را مطالعه کنید.